Λόγω της αλληλεπίδρασης μας με τη φύση, οι Κυνηγετικές Οργανώσεις από νωρίς αντιληφθήκαμε ότι η διατήρηση της βιοποικιλότητας έχει ουσιαστική σημασία. Γνωρίζουμε ότι ο κατακερματισμός των βιοτόπων, η εγκατάλειψη των παραδοσιακών πρακτικών καλλιέργειας, η μετακίνηση του πληθυσμού στα αστικά κέντρα εγκαταλείποντας το ύπαιθρο και κυρίως τα ημιορεινά, η μη αειφορική άσκηση παραγωγικών δραστηριοτήτων όπως η γεωργία και η κτηνοτροφία είναι τα άμεσα και κύρια αίτια απώλειας της βιοποικιλότητας. Είναι ξεκάθαρο, λοιπόν, ότι ο μεγαλύτερος «εχθρός» του ενδημικού θηράματος (νησιώτικη πέρδικα, λαγός) αλλά και των αποδημητικών ειδών είναι η υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων τους.
Το πρόγραμμα «Αναβάθμισης των Βιοτόπων, προϋπόθεση για την ανάπτυξη των ειδών της Άγριας Ζωής» για το Αρχιπέλαγος, χρηματοδοτείτε από τη Κυνηγετική Ομοσπονδία Αρχιπελάγους, εποπτεύεται και συντονίζεται από το επιστημονικό προσωπικό της και υλοποιείται από τους Κυνηγετικούς Συλλόγους, οι οποίοι με την σειρά τους προσφέρουν επικουρικά (στο πλαίσιο των φιλοθηραματικών τους δράσεων) επιπλέον πόρους.
Οι κύριες δράσεις του προγράμματος αφορούν την εξασφάλιση τροφής, νερού και κάλυψης στα είδη της άγριας πανίδας, οι οποίες είναι απαραίτητες για την επιβίωση τους. Για το λόγο αυτό πραγματοποιούνται: μικτές σπορές, καλλιέργειες πηγών, τοποθετήσεις δεξαμενών και ποτίστρων, εμβολιασμοί δέντρων κ.α. είναι σημαντικό να αντιληφθούμε όλοι ότι αυτές οι δράσεις είναι ζωτικής σημασίας για την άγρια ζωή κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες όπου υπάρχει έλλειψη σε νερό και ενδεχομένως σε τροφικά διαθέσιμα.
Κυνηγετικός Σύλλογος Χίου «Η Άρτεμις» και πρόγραμμα «Βελτίωσης Βιοτόπων»
Ο Κυνηγετικός Σύλλογος Χίου είναι ο μεγαλύτερος (σε αριθμό μελών) στο Αρχιπέλαγος, αλλά αυτό που τον κάνει να ξεχωρίζει είναι το μεράκι και η προσπάθεια των μελών του που τον κάνει εξαιρετικά δραστήριο. Τα τελευταία χρόνια οι φιλοπεριβαλλοντικές δράσεις του έχουν συνεχώς αυξητική τάση ενώ έχουν ταυτόχρονα σχεδιαστεί και υλοποιούνται ή προετοιμάζεται η υλοποίηση πολλών προγραμμάτων.
Οι δράσεις τους χωροθετικά τοποθετούνται σε όλη την επιφάνεια της Χίου με έμφαση στα βόρεια του νησιού, που βρίσκονται τα «κλασσικά περδικοτόπια» ορεινές /ημιορεινές περιοχές με φρυγανική κυρίως βλάστηση, οι οποίες προσελκύουν και μεγάλο αριθμό κυνηγών.
Την βελτιωτική περίοδο 2015-2016 ο σύλλογος πραγματοποίησε σπορές σε 97 σημεία του νησιού ενώ για την περίοδο 2016-2017 τα σημεία σπορών και ποτίστρων έφτασαν τα 159. Τον αριθμό αυτό σχεδιάζει και επιθυμεί να διπλασιάσει άμεσα την περίοδο που ακολουθεί. Επίσης στο νησί λειτουργούν 35 ποτίστρες και δεξαμενές για την εξασφάλιση του νερού κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες. Άλλες δράσεις του Κ.Σ. Χίου που λειτουργούν συνδυαστικά με τα αναφερόμενα είναι: η απελευθέρωση ατόμων νησιώτικης πέρδικας από το εκτροφείο της Ομοσπονδίας μας έπειτα από σύνταξη και έγκριση εκθέσεων εμπλουτισμού, ο καθαρισμός περιοχών, η συμμετοχή του στην πυρασφάλεια, η ανακύκλωση άδειων καλύκων φυσιγγίων, η σήμανση περιοχών (ΚΑΖ, ΖΕΣ κ.α.) για την σαφή χωροθέτηση τους, η πραγματοποίηση ενημερωτικών/ επιμορφωτικών σεμιναρίων για τα μέλη του κ.α.
Το πρόγραμμα παρακολούθησης της αποτελεσματικότητας των έργων βελτίωσης των βιοτόπων στη Χίο
Όλα αυτά τα χρόνια τα οποία πραγματοποιούνται οι δράσεις, προσπαθούμε να εξασφαλίσουμε ότι τα είδη της άγριας πανίδας που ενδιαιτώνται στα σημεία, βοηθούνται από τις βελτιωτικές μας παρεμβάσεις. Παρατηρούσαμε ότι υπήρχαν ίχνη τα οποία πρόδιδαν την εμφάνιση τους σ αυτούς τους χώρους (σκαλίσματα, κόπρανα κ.α.). Κάθε φορά αναφέρουμε ότι οι σπορές και η τοποθέτηση νερού σε επιλεγμένα σημεία βοηθούν τα επιδημητικά αλλά και αποδημητικά είδη της άγριας ζωής, παρόλα αυτά δεν ήταν λίγες οι φορές που η όλη προσπάθεια (εθελοντική, επιστημονική κ.α.) αμφισβητήθηκε τόσο από φορείς όσο και από ορισμένη μερίδα μελών μας.
Για τους λόγους αυτούς ο Κυνηγετικός Σύλλογος Χίου προμηθεύτηκε δύο (2) κάμερες ανίχνευσης κίνησης και νυχτερινής λήψης οι οποίες τοποθετήθηκαν σε σημεία σπορών και σε ποτίστρες. Επιλέχθηκαν οι μήνες Ιούλιος και Αύγουστος ούτως ώστε να παρακολουθήσουμε την αποτελεσματικότητα των δράσεων μας τους καλοκαιρινούς μήνες που τα είδη αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της έλλειψης νερού αλλά και τροφής. Οι λήψεις πραγματοποιήθηκαν για 5 εβδομάδες, βόρεια, κεντρικά και νότια του νησιού. Για την επίτευξη του στόχου μας διανύθηκαν συνολικά 400 χιλιόμετρα και αφιερώθηκαν 35 ώρες εθελοντικής εργασίας (για την τοποθέτηση, παρακολούθηση των καμερών και την εμφάνιση του υλικού).
Αποτελέσματα /Συμπεράσματα
Τα αποτελέσματα του εγχειρήματος αυτού είναι ενθαρρυντικά για εμάς, αφού πλέον μπορούμε να αποδείξουμε με οπτικοακουστικά στοιχεία τα όσα υποστηρίζαμε όλα αυτά τα χρόνια. Μας δίνει ώθηση για την συνέχιση και την εντατικοποίηση των δράσεων μας ενώ δείχνει τον δρόμο για την αποτελεσματική διαχείριση και διατήρηση της άγριας πανίδας.
Στα σημεία των σπορών η προσέλκυση λαγού ήταν χαρακτηριστική αφού αρκετά άτομα του είδους επισκέπτονταν τα σημεία, επιλέγοντας τις καλλιεργημένες /βελτιωμένες επιφάνειες. Η εμφάνιση τους πραγματοποιούνταν κατά τις βραδινές ώρες αλλά και νωρίς το απόγευμα. Ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις σε περιφραγμένη σπορά έβοσκαν και καταγράφηκαν 2 άτομα, μαζί.
Στα σημεία των νερών (ποτίστρες) η προσέλκυση ατόμων πέρδικας ήταν πρωτοφανής. Άτομα αλλά και οικογένειες προσέλκυαν τα νερά κατά τις πρωινές ώρες ενώ σε πολλές περιπτώσεις ακούγονται στο βάθος (κακαρίσματα) από επιπλέον άτομα. Διαπιστώνει κανείς ότι η «οικογένεια» περδίκων που διαβιεί στο σημείο και αντιλήφθηκε την ύπαρξη νερού το χρησιμοποιεί καθημερινά, με εμφανίσεις κατά τις πρωινές ώρες. Και παραμένει στο σημείο έως ότου όλα τα άτομα καλύψουν την ανάγκη για νερό.
Τέλος, είναι εμφανές ότι από τις ενέργειες των Κυνηγετικών Οργανώσεων για την εξασφάλιση, βελτίωση και διαχείριση του ενδημικού θηράματος επωφελούνται κι άλλα είδη της άγριας ζωής: θηλαστικά, έντομα αλλά και πτηνά. Κι έτσι επιτυγχάνεται η διατήρηση της βιοποικιλότητας στα σημεία που δρούμε.
Η παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας των φιλοπεριβαλλοντικών δράσεων μας θα συνεχιστεί με την αύξηση των καμερών και την κάλυψη των καταγραφών σε όλα τα στάδια και όλες τις εποχές.